Çini Adı Nereden Gelir?
Çinicilik ilk olarak Türk tarihinde Karahanlılar döneminde kullanılmaya başlanmıştır. Peki çini adı nereden gelir hiç merak ettiniz mi?
Kelimenin yazılı kaynaklarda ilk kullanımı 1391 yılında tercümesi yapılmış İranlı Şair Şeyh Sadi-i Şirazi’nin yazarlığını yaptığı Gülistan adlı eserde geçmektedir. Bu yazıdan önce çiniyle ilgili olarak yazılı kaynak bulunamamıştır. Kelime anlamı çin porseleni olarak kullanılmaktadır.
Efsaneye göre ilk olarak bugünkü Kütahya bölgesinde eski zamanlarda mistik güçleri olduğuna inanılan bir kadın tarafından çamuru şekillendirerek ve boyayarak çinicilik sanatı kullanıldığı anlatılmaktadır.
Tarihçesi
İlk olarak Karahanlılar döneminde kullanılan örnekler bulunan çini sanatı bin yıldan fazla bir süredir topraklarımızda rastlanmaktadır. Önceki dönemlerde daha çok mimari eserlerde kullanılmış olsa da günümüzde yine mimaride kullanılmasının yanı sıra birçok çeşit süs eşyasında da kullanılmaktadır. Osmanlı Devleti’ne kadar birçok Türk beyliğinde çinicilik sanatı icra edilmiş olsa da 7 cihana yayılmış Osmanlı ile birlikte tüm dünyada tanınırlığı artmıştır. Özellikle cami, türbe, saray gibi mimari yapıların iç ve dış duvarlarında kullanılmış olan çinicilik Yavuz Sultan Selim döneminde sanatçılar yetişririlmek için büyük çaba harcanmıştır. Yetiştirilen sanatçılar özellikle mimari eserlerde kullanma fırsatı buldukları sanatı zaman içerisinde geliştirmişlerdir. Mimar Sinan’ın özellik Kanuni Sultan Süleyman döneminde eserlerde mimarlık yapması bu sanatın neredeyse bütün ederlerde kullanılmasına sebep olmuştur. Günümüzde de yansımaları görülen sanat daha çok camilerin mihraplarında ve iç duvarlarında kullanılmaktadır.
Büyük bir emek ve sabır isteyen çinicilik yaklaşık olarak bin yıldır kültürümüzde yeşerme şansı bulmuştur. İsim anlamı olarak çin işi olarak da çevirilmesi Çin İmparatorlu’ğundan bizim kültürümüze geçtiği şeklinde de düşünülmesine sebep olmuştur. Yazılı kaynaklardan ya da bulunan tarihi eserlerden tam olarak adının nereden geldiği, neden bu şekilde bir isim verildiğine dair kanıtlar bulunamamış olsa da geçmişten günümüze Türk tarihinde bu kadar çok önem verilmiş olması bile bizim sahiplenmemiz için yeterlidir.
Çini eserleri günümüzde sanatçılar tarafından tabak, çanak ya da vazo gibi süs eşyası olarak kullanılabiliecek ürünlere yapılmaktadır. Eski dönemlere göre bu sanatı icra edenlerin fazla bulunmaması yapılan eserlerin değerlerini arttırmaktadır.
Çini kursu almayı düşünüyordum, sitenizdeki bilgilerle bunu kesinlikle yapacağıma karar verdim, teşekkürler bütün bilgiler için. Aklımdaki bütün soru işaretlerine cevap buldum sitenizde.
kursu nerede kuracaksınız ?
Çini ismi bence kelime lugatı ve ahengi açısından da bu sanata çok güzel gidiyor. Ben ilk defa duydum mistik güçleri olan bir kadın tarafından isminin böyle anılmasını. Her ne durumsa bu sanata olan ilgim çok fazla..
Adnını çin porseleninden gelmesi biraz değişik. Osmanlı topraklarında yapılıyor olması dolayısıyla çinlilerden alındığı imajı vermiş biraz o kötü olmuş. Çinliler tarafından yapılan çiniye denk gelmedim açıkçası o yüzden daha detaylı bir araştırma yapılarak zenginleştirilebilir bir konu.
Başlığı gördükten sonra tabi ki yazıyı okumadım. kesin çini isminin Çin ile bir bağlantısı var dedim ama tutturamadım. Güzel ve faydalı bir blog yazısı olmuş. Başarılarınızın devamını diliyorum.
Çini adının nereden geldiğini bilmiyordum, tahminime göre de herhalde dedim Çin devletinden gelen bir gelenekten kaynaklıdır, fakat blog yazınızı okuduktan sonra bilgilendirici içeriğe sahip olduğu için bilgilenmiş oldum. Teşekkür ederim iyi çalışmalar dilerim.
Bu Çini sanatına gerçekten çok büyük bir ilgim var, sırf bu sebep ile İznik ve Kütahya’da bir çok geziye katıldım. Ama bugüne kadar Çinicilik tarihi hakkında yada Çini ismi nereden geliyor hiç bir bilgim yoktu. Sayenizde öğrenmiş oldum.
Çini sanatı harika bir sanat bence farklı şeyler yapılıyor, farklı bir tasarım çok güzel ve harika işler yapılabiliyor, iyiki böyle sanatı tanımışız. Teşekkürler
Bu kadar yararlı bir site var mı bilmiyorum. Her içeriği bana yeni bilgiler kazandırıyor. Teşekkürler.
Çini adının nereden geldiğini hiç düşünmemiştim daha önce. Yeni birşey daha öğrenmiş oldum. Bizim ülkemizden hala yaygın olarak devam eden bir kültürün adının nereden geldiğini siteniz sayesinde öğrenmiş olduk.