Blog

Çini’de Lacvardina Tekniği

Anadolu Selçuklular başta olmak üzere tarihteki farklı devletlerin kullandığı süsleme sanatları tekniklerinden olan Lacvardina tekniği, çinilerin daha özel bir görünüme kavuşması için kullanılmaktadır. Bu alanda kullanılan bir diğer teknik olan Minai ile benzerlikler gösterse de bazı farklılıkları bulunmaktadır.

Bu teknikte sır üstü boyama da kullanılır ve bu sayede ilgili seramiğe biraz daha desen verilir. Tekniğin kullanıldığı çinilere bakıldığında bazılarının büyük parçalardan oluştuğu görülürken mozaik şeklindeki çinilerde de bu tekniğin uygulandığına rastlanmaktadır. Özellikle Selçuklular da mozaik şeklindeki çininin daha fazla kullanıldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Mozaik sayesinde Selçuklu eserlerinde geometrik bir süsleme görülmektedir. Özellikle Konya’da bulunan Karatay Medresesi ve Alaaddin Camii, bunun en güzel örnekleri arasında yer almaktadır.

Lacvardina Tekniği ile İlgili Bilinmesi Gerekenler

Lacvardina tekniği incelendiğinde iki defa fırınlama olduğu görülecektir. Bu fırınlamaların ilkinde astar sonrasında kullanılan sır boyanın tamamen kuruması ve forma işlemi hedeflenirken diğerinde ise sır üstü boyanın kalıcı hale gelmesi sağlanmaktadır. Bu tekniğin uygulanış şekli şu şekildedir:

Öncelikle hamur elde edilir ve bu hamurun form alması sağlanır. Burada önemli olan husus, ilgili ustanın yeteneğidir. Bu aşamadan sonra ise astar kullanılarak oluşturulan ürüne ilk rengi verilir. Astarlama işleminden sonra kurutma yapılır ve bunun özenli bir şekilde yapılması gerekir. Aksi durumda, bir sonraki işlem olan opak sır uygulamasında sıkıntılar yaşanacaktır.

Astardan sonra tam olarak kurutma gerçekleşir ve opak yani örtücü sır ile tamamen ürün kaplanır. Bu aşamadan sonra ise sır içi boya ile süsleme yapılır ve ürün fırınlanır. Buradan alınan ürün bu defa da sır üstü boyama ile desen kazanması sağlanır. Böylece işlem tamamlanmış olacaktır.

Mozaiklerde kullanılan Lacvardina tekniği de benzer şekilde uygulanır fakat ortaya çıkan sonuç mozaiğe bağlı olarak nispeten daha farklıdır. Normalde bir levhadan oluşan çini, pişirilmeden önce küçük parçalara ayrılır. Böylece mozaik elde edilmiş olur. Daha sonra işlemler uygulanır ve elde edilen ürünler farklı alanlarda süsleme amacıyla kullanılır. Selçuklu ve bölgedeki diğer devletlerden kalan eserler incelendiğinde, bu tekniğin kullanıldığı görülecektir.