Toprağın Renklerle Buluşması: Çini
Osmanlı’dan günümüze ulaşmış en değerli sanat dallarından biri olan çini sanatını çocuklarımızla buluşturuyoruz. Çini sanatının bizim kültürümüzde çok önemli bir yeri bulunuyor. Çeşitli objeler üzerine uygulanan çini yapımında süsleme ön planda olduğu için süsleme sanatı olarak adlandırılabilir. Çini sabır, emek ve göz nuru gerektiren bir sanattır.
Çini alt yapısının yapılmasında (bisküvi) kullanılacak olan çamurun yoğrulması ve ateşte pişirilmesi ilk aşamadır. Çamur; kil, kaolen ve quartz su ile karıştırılarak boza kıvamına geldikten sonra suyunun çekmesi beklenir. Sonrasında yapılacak obje haline getirilerek astarlama ve ardından bir gün süren bisküvi fırınlama işinden sonra artık süsleme işine geçilebilir. Bütün bu işlemlerin uygulanması çiniyi çok dayanıklı ve çok değerli bir eser haline getirir. Yapılan bu eserler böylece atalarımızdan bize miras olarak kaldığı gibi bizden de gelecek nesillere aktarılmaktadır.
Çininin Süslenmesi
Çocuklarla yapılan çini etkinliği için çini altyapısı olan bisküviyi biz hazırladık. Çini sanatının temel malzemesi olan ve başarılı bir ön hazırlığın sonunda ortaya çıkan bisküvi biraz pürüzlü bir yapıya sahip olabilir. Bu sebeple ilk olarak yapılması gereken bisküvinin bu pürüzlü yapısının giderilmesi için zımparalama işleminin yapılmasıdır. Zımparalama işleminden sonra pürüzsüz bir yapıya sahip olan bisküvinin süslenmesi için hazırlığa başlanır. Bisküvi üzerine uygulanacak olan desen belirlenir ve kağıt üzerine çıktısı alınır. Bu çıktı iğneli kalemle delinir. Delinen kağıt bisküvi üzerine yerleştirilir ve üzerine kömür tozu dökülür ve kömür tozunun deliklerden akarak bisküvi üzerinde desen oluşturması sağlanır.
Bisküvi üzerinde oluşan desene tahrirleme yani desen çizimi işlemi uygulanır. Desenin çiziminin ardından boyama işlemi için hazırlık yapılır. Boyama işleminde genellikle mavi ve kırmızı renkler kullanılırken hazırlanan desene göre farklı renkler de kullanılabilir. Kişiye özel çini yapımında kullanılan resimlere uygun renk kullanımı ile boyama işlemi bitirilir. Boyanmış olan çiniler sır adı verilen bir madde ile tamamen kaplanır. Bu madde ile kaplandıktan sonra fırınlama işlemine geçilir.
Çinilerin Tamamlanmasında Son Aşama
Tahrirleme işlemi ve desenlerin boyanması işleminden sonra sırla kaplanan çinilerin tamamlanmasında son aşama olarak fırınlama işlemi yapılır. Bu işlem oldukça hassas yapılmalıdır. Çinilerin pişirilmesi olarak da adlandırılan bu aşamada sırla kaplanmış olan çiniler birbirine değmeyecek şekilde fırına yerleştirilir. Fırında yüksek sıcaklıkta pişirilen çinilerin soğutma işlemi yavaş yavaş yapılmalıdır. Hızlı soğuma çatlamaya sebep olabilir. Yaklaşık 24 saat kadar süren soğutma işleminin ardından çiniler hazır hale gelir. Bu etkinliklerde pek çok özel gün için ve kişiye özel olarak tasarlanan ve hazırlanan çiniler bulunmaktadır. Bunlar içerisinde yılbaşı hediyesi olarak hazırlanmış olan ve çocukların ailelerine verilen çiniler de vardır. Bu çinilerde yılbaşı temalı bir resim ve altında da girilecek olan yeni yıl yazılıdır. Güzel ve etkileyici bir hediye vermek isteyenler için bu çiniler oldukça güzel bir seçim olarak değerlendirilebilir.